گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم ـ بررسی روند رشد شاخص تولید صنعتی بر اساس داده‌های رسمی بانک مرکزی و شاخص تولید صنعتی بورسی نشان می‌دهد که صنعت کشور طی سال‌های اخیر با نوسانات شدید و غیرقابل‌پیش‌بینی مواجه بوده است. بر اساس نمودار رشد سه‌ماهه شاخص‌های رسمی و بورسی، بعد از جهش چشمگیر رشد تولید صنایع بزرگ در اواخر سال ۱۴۰۰، اقتصاد صنعتی کشور وارد یک فاز نزولی شد. این روند نزولی عمدتاً تحت تأثیر جهش ارزی سال ۱۴۰۱ و اجرای سیاست‌های انقباضی کور نظیر «کنترل ترازنامه» بود؛ سیاست‌هایی که اگرچه با هدف کنترل نقدینگی اعمال شدند، اما در عمل فشار سنگینی بر بخش واقعی اقتصاد و به‌ویژه تولید صنعتی وارد کردند.
داده‌های رسمی شاخص تولید صنعتی بورس و شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی بانک مرکزی نشان می‌دهد که صنعت کشور طی سال‌های اخیر، فراز و فرودهای قابل‌توجهی را تجربه کرده است.
بر اساس نمودار سه‌ماهه رشد، از ابتدای سال ۱۴۰۰ شاخص تولید صنعتی در هر دو مرجع آماری روندی صعودی را آغاز کرد. این روند در نیمه دوم ۱۴۰۰ به اوج خود رسید، به‌طوری‌که شاخص تولید صنعتی بورسی در زمستان ۱۴۰۰ رشد بالای ۱۲درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل ثبت کرد، شاخص بانک مرکزی نیز در همین مقطع به بالای ۱۰ درصد رشد رسید، این نقطه درواقع بالاترین سطح رشد صنعتی طی سه سال اخیر به‌شمار می‌رود.
اما از ابتدای سال ۱۴۰۱ ورق برگشت؛ هر دو شاخص در یک مسیر نزولی قرار گرفتند. در طول نیمه نخست ۱۴۰۱ رشد شاخص‌ها از سطوح بالای ۱۰درصدی به محدوده نزدیک صفر رسید و در ادامه سال، حتی بارها مقادیر منفی را نیز ثبت کردند، این روند، حاکی از سقوط قابل‌توجه توان تولید صنعتی در نتیجه جهش ارزی و سیاست‌های انقباضی نظیر «کنترل ترازنامه» بود.
در سال ۱۴۰۲ وضعیت کمی آرام‌تر شد؛ شاخص تولید صنعتی بانک مرکزی عمدتاً در محدوده صفر تا مثبت ۲ درصد نوسان داشت و شاخص بورسی هم در بیشتر فصول نزدیک به صفر قرار گرفت، با این حال در اواخر ۱۴۰۲ بار دیگر نشانه‌های نزولی شدت گرفت و شاخص بورسی به‌سمت منفی ۴ درصد سقوط کرد.
به‌طور کلی، نمودار نشان می‌دهد که رشد پرقدرت ۱۴۰۰ پایدار نماند و با جهش ارزی ۱۴۰۱ و تداوم سیاست‌های ناهماهنگ، صنعت کشور وارد یک رکود فرسایشی شد؛ رکودی که حتی ثبات نسبی ۱۴۰۲ نیز تنها توانست برای مدتی کوتاه آن را کنترل کند.
ثبات ارزی ۱۴۰۲ و سایه دوباره «بازار توافقی»
در سال ۱۴۰۲ با فروکش کردن نسبی تلاطمات ارزی، شاخص تولید صنعتی تا حدودی از سقوط بیشتر نجات یافت و نوعی ثبات نسبی در تولید ایجاد شد، با این حال، سیاست‌گذاری‌های غیرهم‌راستا و ایجاد رژیم‌های ارزی نامتجانس نظیر «بازار توافقی»، دوباره باعث شکل‌گیری انتظارات تورمی و جهش‌های ارزی شد، همین موضوع بار دیگر تولید صنعتی را در مسیر نزولی قرار داد و اجازه نداد روند ترمیم شاخص‌ها ادامه پیدا کند.
مرور روند شاخص‌های تولید صنعتی در بازه ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که رشد پرقدرت انتهای ۱۴۰۰ در نتیجه شوک‌های ارزی و سیاست‌های ناهماهنگ به‌سرعت به سقوط انجامید. ثبات نسبی ۱۴۰۲ هم تنها یک وقفه کوتاه در مسیر نزولی بود و بار دیگر با اجرای سیاست‌های ناقص ارزی و مالی، تولید صنعتی کشور به ورطه رکود کشیده شد.
این روند هشداری جدی برای سیاست‌گذاران است؛ چرا که استمرار این وضعیت می‌تواند علاوه بر کاهش ظرفیت تولید، بر اشتغال و سرمایه‌گذاری صنعتی نیز آثار منفی جبران‌ناپذیری بگذارد.
انتهای پیام/+
بدون نظر!